Τί είναι ο πρωκτός;
Ο πρωκτός (anus) είναι το τελικό τμήμα του γαστρεντερικού συστήματος. Ο πρωκτικός σωλήνας, μήκους 3-4 εκ., εκτείνεται από την ορθοπρωκτική συμβολή ως το πρωκτικό στόμιο. Εσωτερικά, η ορθοπρωκτική συμβολή δεικνύεται από τα άνω όρια των πρωκτικών στύλων (οδοντωτή γραμμή). Περιβάλλεται από τους ανελκτήρες μυς και τους έσω και έξω σφιγκτήρες του πρωκτού και η λειτουργία του είναι να ελέγχει την αποβολή των κοπράνων, ημιστερεή ουσία η οποία παράγεται από την πέψη της τροφής.
Με ποια συμπτώματα εμφανίζονται οι παθήσεις πρωκτού;
Συμπτώματα που μπορεί να σχετίζονται με παθήσεις της περιοχής του πρωκτού είναι ο πόνος, η απώλεια αίματος (τα πιο συχνά αναφερόμενα ενοχλήματα), διάρροιες ή εναλλαγή διάρροιας με δυσκοιλιότητα, κνησμός και παρουσία βλέννας στα κόπρανα.
Ποιες είναι οι παθήσεις του πρωκτού;
Στις παθήσεις του πρωκτού περιλαμβάνονται οι εξής:
- Αιμορροΐδες
- Ραγάδα δακτυλίου
- Περιεδρικά αποστήματα και συρίγγια
- Ακράτεια κοπράνων
Προκύπτει όταν υπάρχει απώλεια του ελέγχου των κενώσεων λόγω λειτουργικής αδυναμίας των σφιγκτήρων (ανεπάρκεια) και κυμαίνεται από ακούσια απώλεια αερίων μέχρι ακούσια απώλεια σχηματισμένων κοπράνων. Η ακράτεια μπορεί να είναι συγγενής (εκδηλώνεται κατά τη βρεφική ηλικία) ή επίκτητη, διακρινόμενη σε πρωτοπαθή (όπως, μετά από μαιευτικές ή χειρουργικές επεμβάσεις) και δευτεροπαθή (όπως, μετά από βλάβη του νευρικού συστήματος ή των μυών). Η αντιμετώπιση περιλαμβάνει συντηρητική και χειρουργική θεραπεία. - Στένωση του πρωκτού
Χαρακτηρίζεται από εμφάνιση πολλών και επώδυνων κενώσεων και μπορεί να προκύψει μετά από αιμορροϊδεκτομή, καρκίνο, χρόνια ραγάδα, τραυματισμούς ή φλεγμονώδεις παθήσεις. Η θεραπεία είναι συντηρητική και χειρουργική. - Κνησμός του δακτυλίου
Συνιστά ακατανίκητη επιθυμία κνησμού του δέρματος πέριξ του πρωκτικού δακτυλίου. Επέρχεται κατά κρίσεις, είναι ποικίλης έντασης και διάρκειας και επιτείνεται τη νύχτα ή από stress. Μπορεί να συνοδεύεται από αποβολή βλέννης ή αίματος ή πόνο. Η πάθηση είναι συχνότερη σε άντρες ηλικίας 30-60 ετών. Μπορεί, δε, να οφείλεται σε τοπικά ή γενικά αίτια ή να είναι ιδιοπαθής. Η συζήτηση με το γιατρό και η κλινική εξέταση θέτουν τη διάγνωση και επιτρέπουν τον καθορισμό της αιτιολογίας του κνησμού. Η θεραπεία ποικίλει και εξαρτάται από το αίτιο. - Οξυτενή Κονδυλώματα
Πρόκειται για εκβλαστήσεις του δέρματος της πρωκτικής και περιπρωκτικής χώρας, οφειλόμενες στους ιούς των θηλωμάτων του ανθρώπου (HPV). Μπορεί να είναι λίγα ή πολυάριθμα και είναι δυνατό να επεκτείνονται στον πρωκτικό σωλήνα, μέχρι την οδοντωτή γραμμή. Υπάρχει, δε, κίνδυνος εξαλλαγής τους σε καρκινώματα, Θεραπεία είναι η εκτομή ή καυτηρίασή τους. - Κακώσεις – Τραύματα
Συμβαίνουν αρκετά συχνά και η αιτιολογία τους ποικίλει (πτώση ιππαστί πάνω σε οξέα αντικείμενα, τοκετός, ιατρικές πράξεις, ξένα σώματα κτλ.) Η θεραπεία τους καθορίζεται από τη βαρύτητα και τη θέση της βλάβης. - Νεοπλάσματα του πρωκτού και του πρωκτικού σωλήνα
Αποτελούν το 1-6% των νεοπλασμάτων της ορθοπρωκτικής περιοχής. Συνήθη συμπτώματα είναι ο κνησμός, η αιμορραγία, εκκρίσεις, δυσχέρεια στην αφόδευση ή ψηλάφηση διόγκωσης. Η οριστική διάγνωση τίθεται με βιοψία. Η αντιμετώπιση και πρόγνωσή τους ποικίλει και καθορίζεται από το είδος, την εντόπιση και το μέγεθος της βλάβης. - Ιδιοπαθής ή εφήμερη πρωκταλγία
Χαρακτηρίζεται από υποτροπιάζοντα επεισόδια έντονου, αιφνίδιου πόνου διάρκειας λίγων δευτερολέπτων στην περιοχή του περινέου. Εμφανίζεται στο 10-14% υγειών ατόμων, συχνότερα σε γυναίκες ηλικίας 30- 60 ετών . Η αιτιοπαθογένεια δεν είναι γνωστή, αν και αναφέρεται σπασμός των μυών της περιοχής (τύπου «κράμπας»). Η θεραπεία είναι συντηρητική.
Σημαντικό είναι, ο ασθενής με ενοχλήσεις από την περιοχή του πρωκτού να απευθύνεται νωρίς στο Χειρουργό. Το εξατομικευμένο πλάνο θεραπείας οδηγεί στην επίλυση του προβλήματος και γλυτώνει τον ασθενή από την περιττή ταλαιπωρία.