Η κύστη κόκκυγος (κύστη κόκκυγα) ή τριχοφωλεακό συρίγγιο είναι μία από τις συνηθέστερες παθήσεις του υποδόριου ιστού και του δέρματος της ιεροκοκκυγικής περιοχής. Τα αίτια εμφάνισης της κύστης κόκκυγος δεν είναι απόλυτα γνωστά. Υπάρχουν δύο θεωρίες:
- Η νόσος είναι επίκτητη, και η κύστη κόκκυγος δημιουργείται από τη διείσδυση τριχών μέσα στο δέρμα της περιοχής, με επακόλουθη ανάπτυξη φλεγμονής.
- Η φλεγμονή εμφανίζεται σε κύστη που προϋπάρχει από την εμβρυική ζωή.
Συμπτώματα της κύστης κόκκυγος
Τα συμπτώματα ποικίλουν, από την εμφάνιση μιας μικρής διόγκωσης στην περιοχή του κόκκυγα (ουρά), μέχρι και τη δημιουργία μεγάλης και επώδυνης φλεγμονώδους μάζας, δηλαδή αποστήματος. Τα συμπτώματα, μάλιστα, που εμφανίζει ο ασθενής εξαρτώνται από την φάση στην οποία βρίσκεται η φλεγμονή της κύστη κόκκυγος.
Ουσιαστικά, τα 4 Βασικά Συμπτώματα της Κύστης Κόκκυγος είναι:
- Εμφάνιση μιας μικρής διόγκωσης στον κόκκυγα.
- Εκροή υγρού ή πυώδους υλικού από τα στόμια των συριγγίων.
- Ενόχληση ή πόνος στην περιοχή ανάμεσα στους γλουτούς (μεσογλουτιαία σχισμή)
- Η περιοχή, όταν η κύστη φλεγμαίνει, γίνεται κόκκινη, επώδυνη, διογκώνεται και σκληραίνει, (δημιουργία μεγάλης και επώδυνης φλεγμονώδους μάζας – αποστήματος), ενώ μπορεί να εκρέει δύσοσμο πύον.
Οξεία φάση κύστης κόκκυγος: συχνά, παρατηρείται στην περιοχή εκροή υγρού (θολερού ή αιματηρού) από ένα δερματικό στόμιο (συρίγγιο), ερυθρότητα της περιοχής, διόγκωση και σκλήρυνση συνοδευόμενα από πόνο. Επιπρόσθετα, ενδέχεται να εκρέει πύον με πολύ άσχημη οσμή, δημιουργία αποστήματος και ίσως πυρετό (σχεδόν όλοι οι ασθενείς αναφέρουν ένα επεισόδιο δημιουργίας αποστήματος)
Σε αυτή το στάδιο, συστήνεται άμεση χειρουργική παρέμβαση βάσει και της κλινικής εικόνας του ασθενή.
Χρόνια Φάση κύστης κόκκυγος: ο ασθενής αναφέρει αίσθημα δυσφορίας στην περιοχή ή περιόδους βύθιου άλγους στον κόκκυγα και συνεχή ή περιοδική εκροή ορώδους ή οροαιματηρού υγρού.
Κάποιοι ασθενείς αναπτύσσουν υποτροπιάζουσες φλεγμονές.
Η ανεπίπλεκτη κύστη κόκκυγος προκαλεί ελάχιστα ενοχλήματα. Συχνά η ύπαρξή της γίνεται αντιληπτή από τη ρύπανση του εσώρουχου με οροαιματηρό υγρό.
Θεραπεία κύστης κόκκυγος
Η ενδεικνυόμενη θεραπεία εξαρτάται από την κατάσταση της νόσου και την κλινική εικόνα του ασθενή. Η θεραπεία είναι αποκλειστικά χειρουργική.
Στην Οξεία Φάση
Eλέγχεται, συνήθως, με διάνοιξη και παροχέτευση. Σκοπός είναι να απελευθερωθεί το πύο, να ελαττωθεί η φλεγμονή και να ανακουφιστεί ο ασθενής από τον πόνο, χωρίς όμως να λύνεται οριστικά το πρόβλημα.
Στη Χρόνια Φάση
Θεραπεύεται αποτελεσματικά μόνο με χειρουργική επέμβαση. Η χειρουργική επέμβαση σκοπό έχει την πλήρη αφαίρεση ή καταστροφή της κύστεως μαζί με τους συνοδούς πόρους και τα συρίγγια της, ώστε να μην υποτροπιάσει.
Η χειρουργική επέμβαση γίνεται με τοπική ή γενική αναισθησία σε εξωτερικό ιατρείο ή day-clinic, ανάλογα με τη βαρύτητα της νόσου, την επιθυμία και την κατάσταση του ασθενούς. Οι χειρουργικές επεμβάσεις διακρίνονται σε κλασσικές και ελάχιστα επεμβατικές.
Τα τελευταία χρόνια, με το συνδυασμό των μεθόδων EPSiT και SiLaC, η ομάδα μου κι εγώ έχουμε επιτύχει άριστα αποτελέσματα στην αντιμετώπιση της κύστης κόκκυγος.
Ελάχιστα Επεμβατική Θεραπεία Κύστης Κόκκυγος
Οι ελάχιστα επεμβατικές μέθοδοι, είναι η πιο σύγχρονη θεραπεία στην κύστη κόκκυγος. Δε χρειάζονται νοσηλεία και δε δημιουργούν τομή. Είναι ανώδυνες, με άμεση επιστροφή στην εργασία, ενώ μετεγχειρητικά δεν απαιτούνται παυσίπονα και αλλαγές.
Η ελάχιστα επεμβατική θεραπεία της κύστης κόκκυγος περιλαμβάνει τη μέθοδο EPSiT (Endoscopic Pilonidal Sinus Treatment) και τη μέθοδο SiLaC ( Sinus Laser Closure).
EPSiT (Endoscopic Pilonidal Sinus Treatment)
Στο χειρουργείο χρησιμοποιείται ειδικός εξοπλισμός με κάμερα και ειδικά εργαλεία για να καθαριστεί η περιοχή της κύστης και των συριγγίων της.
Αρχικά, ανευρίσκεται η πορεία των συριγγίων και η θέση της κύστης κόκκυγος, γίνεται δηλαδή η λεγόμενη χαρτογράφηση της βλάβης με τη χρήση του συριγγοσκόπιου που εισάγεται στο συριγγώδη πόρο για να απεικονίσει την κύστη. Με συνεχή πλύση με ειδικό διάλυμα, η κύστη και οι διακλαδώσεις της (συρίγγια) χαρτογραφούνται και τμήματα ιστών και τρίχες που αποφράζουν τον πόρο απομακρύνονται εύκολα με λαβίδα 2mm.
Στη συνέχεια, καυτηριάζονται – καταστρέφονται τόσο η κύστη, όσο και το εσωτερικό των συριγγίων (χωρίς αυτά να αφαιρούνται). Η καυτηρίαση στόχο έχει να επουλωθούν τα συρίγγια και η κύστη
Silac (Sinus Laser Closure)
Σε αυτή τη μέθοδο χρησιμοποιείται ένας από τους ήδη υπάρχοντες δερματικούς πόρους των συριγγίων, ή δημιουργείται μια μικρή τομή του 1 εκατοστού. Μέσω του μικρού αυτού ανοίγματος εισέρχεται μια οπτική ίνα laser, που προκαλεί φωτοθερμική αποδόμηση του βλεννογόνου. Έτσι, καυτηριάζεται το εσωτερικό των συριγγίων.
Η καυτηρίαση από την θεραπευτική ενέργεια του laser έχει ως στόχο την καταστροφή του φλεγμονώδους ιστού και την έναρξη μιας διαδικασίας ουλοποίησης, με απώτερο αποτέλεσμα την επούλωση των συριγγίων και της κύστης κόκκυγος.
Και στις δύο μεθόδους, ο πόρος πλένεται σχολαστικά και το σαθρό επιθήλιο αφαιρείται.
Ο υπολειπόμενος πόρος παραμένει ανοικτός για την παροχέτευση των παραγόμενων εκκρίσεων.
Τα τελευταία χρόνια, η χρήση των νέων αυτών, ελάχιστα επεμβατικών τεχνικών, προσφέρει εντυπωσιακά αποτελέσματα, απαλλάσσοντας τους ασθενείς από την επώδυνη κλασσική χειρουργική αφαίρεσης της κύστης.
Πλεονεκτήματα της ενδοσκοπικής θεραπείας της κύστη κόκκυγος
- Άριστο αισθητικό αποτέλεσμα χωρίς τις δύσμορφες ουλές του παρελθόντος.
- Ταχεία επούλωση, μικρή ιστική βλάβη, μικρή απώλεια αίματος.
- Ελάχιστος πόνος για τον οποίο συνήθως δεν χρειάζονται ούτε απλά παυσίπονα.
- Λίγες ώρες μετά την επέμβαση ο ασθενής επιστρέφει στο σπίτι του.
- Δεν χρειάζονται επώδυνες αλλαγές του τραύματος.
- Ελάχιστες πιθανότητες υποτροπής.
Συμπερασματικά, οποιαδήποτε μέθοδος και αν επιλεγεί για την αντιμετώπιση της κύστης κόκκυγος, ο στόχος είναι η πλήρης θεραπεία της και η αποφυγή υποτροπής ή επιπλοκών. Τα εξαιρετικά αποτελέσματα των ελάχιστα επεμβατικών τεχνικών, σε συνδυασμό με την ανύπαρκτη μετεγχειρητική ταλαιπωρία του ασθενούς, έχουν σχεδόν εξαλείψει την αναγκαιότητα των κλασσικών χειρουργικών μεθόδων.
Τα εντυπωσιακά,όμως, αποτελέσματα των μεθόδων αυτών, είναι, άρρηκτα, συνδεδεμένα με την εμπεριστατωμένη εφαρμογή τους.
Τα τελευταία χρόνια, με το συνδυασμό των μεθόδων EPSiT και SiLaC, η ομάδα μου κι εγώ έχουμε επιτύχει άριστα αποτελέσματα στην αντιμετώπιση της κύστης κόκκυγος.
Κλασσικές Χειρουργικές επεμβάσεις για κύστη κόκκυγος
Η χειρουργική επέμβαση γίνεται με τοπική ή γενική αναισθησία σε εξωτερικό ιατρείο ή day-clinic, ανάλογα με τη βαρύτητα της νόσου, την επιθυμία και την κατάσταση του ασθενούς. Οι χειρουργικές επεμβάσεις διακρίνονται σε κλασσικές και ελάχιστα επεμβατικές.
Υπάρχουν τέσσερις κύριες κλασσικές μέθοδοι: η ανοικτή, η κλειστή, η ημίκλειστη και η πλαστική με κρημνό. Οι μέθοδοι που συχνότερα χρησιμοποιούνται είναι η ανοικτή και η ημίκλειστη καθώς έχουν τα καλύτερα αποτελέσματα.
- Ανοικτή μέθοδος: Αφού σκιαγραφηθούν και χαρτογραφηθούν τόσο η κύστη, όσο και τα συρίγγια, αφαιρούνται συνολικά και η περιοχή αφήνεται να κλείσει μόνη της κατά δεύτερο σκοπό. Η επούλωση μπορεί να διαρκέσει από 4 έως 10 εβδομάδες. Χρειάζονται τακτικές αλλαγές του τραύματος, πλύσιμο και αποτρίχωση της περιοχής με laser. Έχει μικρό κόστος για τον ασφαλιστικό φορέα και για τον ασθενή αλλά και μικρότερη πιθανότητα επανεπέμβασης λόγω υποτροπής σε σχέση με τις άλλες κλασσικές μεθόδους (ποσοστά επανεμφάνισης της κύστης1-3%). Το μειονέκτημά της είναι ο μεγάλος χρόνος αποθεραπείας.
- Κλειστή μέθοδος: Η μέθοδος αυτή αποφεύγεται διότι τα ποσοστά υποτροπής είναι υψηλά (10-30%). Η αφαίρεση της κύστης γίνεται, όπως και στην προηγούμενη περίπτωση, και το τραύμα ράβεται με σκοπό να επουλωθεί πολύ πιο γρήγορα. Οι υποτροπές είναι συχνές και οφείλονται τις περισσότερες φορές σε δημιουργία μικρού συριγγίου. Όταν υπάρξει διαπύηση, τα ράμματα αφαιρούνται και η αντιμετώπιση μετατρέπεται όπως στην ανοικτή.
- Ημίκλειστη μέθοδος: Αποτελεί συνδυασμό της ανοικτής με την κλειστή τεχνική πετυχαίνοντας την ταχύτερη επούλωση (3-7 εβδομάδες) που έχει η κλειστή με τα χαμηλότερα ποσοστά υποτροπής (2-4%) της ανοικτής. Στη μέθοδο αυτή, τα άκρα της τομής συμπλησιάζουν προς τη μέση του τραύματος μειώνοντάς το,χωρίς όμως να το κλείνουν εντελώς.
- Πλαστική με χρήση κρημνών: Πρόκειται για μια πολύπλοκη και χρονοβόρα τεχνική με μεγάλα ποσοστά επιπλοκών. Πολύ σπάνια υπάρχει ένδειξη για τη χρήση τους.